زخم های پوستی به دلیل بریدگی یا باز شدن قسمتی از پوست انسان ایجاد می شوند و دلایل متعددی می توانند داشته باشند . این زخم ها می تواند به دلیل تصادف ، بریدگی و یا به دلیل جراحی ایجاد شوند . سیستم بدن انسان بسیار پیشرفته و دقیق می باشد و به محض ایجاد هر یک از زخم های پوستی دست به اقدام میزند. این سیستم هوشمند در چهار مرحله اقدام به التیام زخم بدن کرده و به حفظ ایمنی بدن کمک می کند.
اما این چهار مرحله چیست و بدن انسان چگونه یک زخم پوستی ایجاد شده را بهبود می دهد ؟ وظیفه ما در این قبال چیست ؟ چگونه می توانیم به روند درمان زخم ها کمک کنیم و فرآیند بهبود را تسریع بخشیم ؟ در این مقاله قصد داریم تا به این سوالات پاسخ مناسب و جامع دهیم .
4 مرحله جهت التیام زخم بدن :
بدن انسان در چهار مرحله به بهبود زخم ها می پردازد که این چهار مرحله شرح زیر می باشد :
- انعقاد خون در محل زخم جهت جلوگیری از از دست دادن خون
- ایجاد التهاب پوستی جهت خون رسانی سریع تر به بافت آسیب دیده
- ایجاد سلول های جدید و تکثیر آن
- بازسازی کامل و ترمیم پوست
مرحله اول : انعقاد خون
به محض اینکه یک خراش و یا بریدگی در پوست شما ایجاد می شود ، بلافاصله سیستم ایمنی بدن دست به کار می شود . اولین اقدام که در جهت التیام زخم بدن صورت می گیرد آن است که بایستی از خونریزی جلوگیری شود و بدن انسان گلبول های قرمز کمتری از دست دهد . از این رو بلافاصله شروع به تجمع در ناحیه زخم می کند و با ایجاد لختگی خون مانع از خونریزی بیشتر می شود .
مرحله دوم : التهاب پوستی
پس از آنکه خون ریزی زخم های پوستی به اتمام رسید نوبت به مرحله دوم بهبود می شود . در این فرآیند ابتدا رگ های اطراف زخم مقداری بازتر شده تا خون رسانی بیشتری در این نقطه از بدن صورت گیرد . در این مرحله زخم شما متورم شده به رنگ قرمز در می آید و حتی ممکن است در موارد شدیدتر شما احساس گرما و یا تب کنید ولی نگران نباشید . این به آن معنی است که کمک ها جهت التیام زخم بدن فرا رسیده است .
خون های تازه ای که وارد می شوند با خود اکسیژن و مواد غذایی لازم جهت بهبود زخم را می آورند . هم راستا با آن ها ، دسته ای از گلبول های سفید به نام ماکروفاژ ها وارد می شوند. وظیفه ماکروفاژ ها در این است که محل زخم را ضدعفونی کرده و با هر گونه آلودگی وارد شده احتمالی می جنگند. احتمالا شما در اطراف زخم خود مایع شفاف رنگی دیده اید، این به آن معنی است گلبول های سفید خون مشغول پاکسازی زخم می باشند.
مرحله سوم : ساخت و تکثیر
پس از آنکه زخم پاکسازی شد و هم سلول های مرده و عفونت های وارد شده از بین رفتند ، نوبت به بازسازی می رسد .در این مرحله گلبول های قرمز جدید وارد می شوند و در محل زخم قرار می گیرند . گلبول های قرمز اقد
ام به تولید بافت های جدید در بدن می کنند . سپس بافت هایی که توسط گلبول های قرمز ایجاد می شود کلاژن نام دارد . این کلاژن سازی در بدن به تولید بافت های جدید پوستی کمک می کند . در این مرحله از التیام زخم بدن یک لایه نازک قرمز کمرنگ بر پوست نمایان می شود .
مرحله چهارم :ایجاد کامل ترمیم پوست
این مرحله بسته به نوع شکاف و زخم ایجاد شده متفاوت است . در صورتی که سه مرحله قبلی ذکر شده در تمامی زخم ها یکسان می باشد . این مرحله به گونه ای ادامه دهنده مرحله سوم می باشد . به آن معنی که بافت های جدید و کلاژن سازی به مرور انجام شده تا به صورت کلی بافتهای پوستی جدید جایگزین بافت های قدیمی از بین رفته بشوند. در این مرحله شما احساس خارش می کنید و تغییر رنگ پوست به مرور صورت می گیرد .
چگونه به روند درمان زخم ها کمک کنیم ؟
عمده ترین وظیفه ای که ما در خصوص التیام زخم بدن می توانیم انجام دهیم در مرحله اول و دوم می باشد . اگرچه به نوع ایجاد زخم و سطح زخم متفاوت می باشد. در زخم هایی که ناشی از عمل های جراحی ایجاد می شود ، پزشک معالج با ایجاد بخیه باعث می شود که روند انعقاد خون تسریع یافته و با استفاده از بتادین محل زخم را عفونت زدایی می کند .
اما در زخم های ناشی از تصادف بایستی جهت بهبود زخم های خود روند مشابه ای انجام دهیم . در ابتدا بایستی به کمک مواد ضدعفونی کننده همچون بتادین ، سطح روی زخم را عفونت زدایی کنیم . سپس برای التیام زخم بدن به کمک گاز های استریل و یا غیر استریل سطح روی زخم ها را بپوشانیم .
جهت مشاهده انواع گاز های استریل و غیر پزشکی کلیک کنید :
استفاده از گاز های استریل و باند و چسب هایی که برای پانسمان به کار می بریم اول آنکه باعث می شود بافتهای پوست به هم نزدیکتر شود و شکاف ایجاد شده کمتر باشد . از این رو انعقاد خون که در مرحله نخست ایجاد می شود سریع تر رخ می دهد. پس از آن به دلیل پوشاندن سطح زخم از ورود انواع میکروب ها که ممکن است مرحله دوم التیام را کند تر کند جلوگیری می نماید.